PrivacyFlag – Ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο μέσω Πληθοπορισμού

Το PrivacyFlag πρόσθετο για τα προγράμματα πλοήγησης του Διαδικτύου

Το PrivacyFlag WebAddOn είναι μια επέκταση (πρόσθετο) του δημοφιλέστερου σύμφωνα με όλες τις μετρήσεις προγράμματος πλοήγησης Chrome το οποίο αναλαμβάνει να συμβουλεύει τον χρήστη κατά την περιήγηση του στο Διαδίκτυο. Ειδικότερα το PF WebAddOn σε κάθε σελίδα που επισκέπτεται ο χρήστης εμφανίζει ένα μικρό, σύντομο και περιεκτικό ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις σχετικά με το που μεταφέρονται, αποθηκεύονται και αξιοποιούνται τα δεδομένα του χρήστη από τον συγκεκριμένο ιστότοπο.  Οι ερωτήσεις αυτές ακολουθούν όσο πιο πιστά γίνεται το πνεύμα και την φιλοσοφία του νέου κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης GDPR και έχουν διττό χαρακτήρα. Αφ’ ενός προβληματίζουν το χρήστη για τα θέματα που αφορούν την ιδιωτικότητα του σε περίπτωση που δεν τον/την είχαν απασχολήσει μέχρι τώρα και παράλληλα παρέχουν χρήσιμη πληροφόρηση στη κεντρική Βάση Δεδομένων του PrivacyFlag για την εξαγωγή χρήσιμων στατιστικών στοιχείων. Πέραν της ενημερωτικής χρήσης του PF WebAddOn παρέχεται και διαρκής ενημέρωση που είναι η σημαντικότερη λειτουργία του. Στο παρασκήνιο το PF WebAddOn σε συνεργασία με τον PF εξυπηρετητή πραγματοποιούν ένα σύνολο από βασικούς τεχνικούς ελέγχους που εξετάζουν τον εκάστοτε Διαδικτυακό τόπο για την ποιότητα διαχείρισης των δεδομένων και την γενικότερη ασφάλεια του σε τεχνικό επίπεδο. Έτσι για παράδειγμα πραγματοποιείται ένα σύνολο δοκιμών για την αξιολόγηση του σε πολλά διαφορετικά επίπεδα όπως για παράδειγμα η ποιότητα των κρυπτογραφικών αλγορίθμων και πιστοποιητικών που χρησιμοποιεί (αν χρησιμοποιεί) για την ασφαλή μετάδοση των δεδομένων από το σύστημα του χρήστη προς τον εκάστοτε διακομιστή. Σε τεχνολογικό επίπεδο εξετάζονται οι λύσεις και υλοποιήσεις που υιοθετούνται από την εκάστοτε ιστοσελίδα ως προς την ωριμότητα και στιβαρότητα τους με βάση τα γνωστά καταγεγραμμένα περιστατικά και το ιστορικό τους.  Πεπαλαιωμένες τεχνολογίες όπως τα στοιχεία ελέγχου ActiveX θεωρούνται εξαιρετικά ανασφαλείς λύσεις και βαθμολογούνται αρνητικά. Το ίδιο ισχύει και για πλατφόρμες που έχουν εμφανίσει μεγάλο αριθμό ευπαθειών και κενών ασφαλείας. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η Java και οι πολυμεσικές εφαρμογές που βασίζονται σε Flash. Επιπρόσθετα, δεν αξιολογείται θετικά και η χρήση διεπαφών και λειτουργιών που βασίζονται σε αναμφίβολα καινοτόμες τεχνολογίες όπως η HTML5 ή το WebRTC όταν ενεργοποιούν πρόσθετη λειτουργικότητα που μπορεί να οδηγήσει σε θέματα ιδιωτικότητας. Το κύριο βάρος ωστόσο δίνεται στην αναγνώριση συστατικών σε μια ιστοσελίδα όπως τα cookies ή και άλλων επίμονων τεχνικών παρακολούθησης όπως τα third party cookies, LSO κ.λπ. όπου μπορούν να καταγράψουν με ακρίβεια αρκετές από τις διαδικτυακές συνήθειες των χρηστών. Αυξημένος αριθμός τέτοιων αντικειμένων σηματοδοτεί αρνητική προδιάθεση ως προς την προστασία της ιδιωτικότητας των επισκεπτών σε ένα ιστότοπο. Επίσης εκτελούνται κάποιοι βασικοί έλεγχοι για την αποφυγή ύπαρξης συνδέσμων που ενδεχομένως μπορεί να παραπέμπουν σε ιστοσελίδες με κακόβουλο λογισμικό. Το αποτελέσματα της τεχνικής ανάλυσης αποστέλλεται τον εξυπηρετητή του PrivacyFlag όπου συνδυαστικά  με τις αξιολογήσεις του χρήστη προκύπτει μια εκτίμηση για το πόσο κοντά στις βασικές καλές αρχές της ιδιωτικότητας βρίσκεται η εκάστοτε ιστοσελίδα. Η διαδικασία της αξιολόγησης είναι πλήρως ανώνυμη και δεν καταγράφεται κανένα προσωπικό στοιχείο του χρήστη. Για το λόγο αυτό πέραν της ασφαλούς κρυπτογραφημένης επικοινωνίας που είναι προενεργοποιημένη κατά την εγκατάσταση του προσθέτου, υπάρχει παράλληλα η δυνατότητα για την αξιοποίηση του πρωτοκόλλου TOR καθώς προσφέρεται στο χρήστη και η σχετική επιλογή.

Εικόνα 2: Το πρόσθετο Privacy Flag WebAddOn

Η εφαρμογή PrivacyFlag για τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα

Σε αντιστοιχία με το πρόσθετο PrivacyFlag WebAddOn υπάρχει η εφαρμογή PrivacyFlag SmartApp που αξιολογεί τις εγκατεστημένες εφαρμογές σε ένα έξυπνο κινητό τηλέφωνο και τις ταξινομεί ανάλογα με τα δικαιώματα πρόσβασης που χρησιμοποιούν για να αποκτήσουν σε ευαίσθητα υποσυστήματα του κινητού τηλεφώνου. Ο αλγόριθμος του PrivacyFlag ταξινομεί τα σχετικά δικαιώματα που αιτείται η κάθε εφαρμογή σε διάφορες διακριτές κατηγορίες και αναλόγως υπολογίζει ένα δείκτη της αξίας των δεδομένων που δύναται να αποκτήσει η εφαρμογή.  Παράλληλα με την αυτόματη αξιολόγηση ο χρήστης όπως και στην περίπτωση του PrivacyFlag WebAddOn καλείται να απαντήσει σε μια σειρά ερωτήσεων που βασίζονται στη μεθοδολογία UPRAAM. Τα αποτελέσματα αποστέλλονται στον διακομιστή του PrivacyFlag όπου μαζί με τα ευρήματα της τεχνικής αποτίμησης της εκάστοτε εφαρμογής αλλά και των απαντήσεων που έχουν δώσει όλοι οι άλλοι χρήστες που αξιολόγησαν την ίδια εφαρμογή προκύπτει ένα τελικός δείκτης συμμόρφωσης με καλές πρακτικές ως προς την ιδιωτικότητα.

Εικόνα 3: Το Privacy Flag Smartphone App

Το PrivacyFlag Observatory

Το ερευνητικό έργο Privacy Flag προσφέρει ένα παρατηρητήριο για την Ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο. Τα ευρήματα που προκύπτουν από την μαζική χρήση του PrivacyFlag WebAddOn καθώς και του PrivacyFlag SmartApp συγκεντρώνονται στον κεντρικό εξυπηρετητή του Privacy Flag και επεξεργάζονται στατιστικά με πολλαπλούς τρόπους και την χρήση των κατάλληλων μαθηματικών μοντέλων για την εξαγωγή των σχετικών τάσεων αλλά και για τον εντοπισμό αντικανονικών τιμών (outliers). Τα παραπάνω αποτυπώνονται συγκεντρωτικά στον ιστότοπο του PrivacyFlag Observatory όπου με σύγχρονα διαδραστικά διαγράμματα μπορούν χρήστες, επιστήμονες και όσοι έχουν ενδιαφέρον για την εξέλιξη της ιδιωτικότητας να παρακολουθήσουν τον βαθμό υιοθέτησης καλών πρακτικών σε τεχνολογικά θέματα και λύσεις κρυπτογραφίας αλλά και τις περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητη η αντικατάσταση παλιών προβληματικών πλατφορμών που όμως εξακολουθούν να καταγράφουν σημαντικό ποσοστό χρηστών. Το PrivacyFlag εκτός από ένα χρήσιμο επιστημονικό βοήθημα μπορεί αναμφίβολα να αποτελέσει και ένα χρήσιμο εργαλείο χάραξης πολιτικής από τους εμπλεκόμενους αξιωματούχους και παράγοντες (stakeholders) σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Περισσότερες πληροφορίες και όλα τα εργαλεία είναι διαθέσιμα στο https://privacyflag.eu/

Εικόνα 4: Το Privacy Flag Observatory