Το email αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα εργαλεία για την καθημερινή λειτουργία και επικοινωνία των οργανισμών, διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία. Η εκτεταμένη χρήση του το καθιστά κύριο στόχο για τους κυβερνοεγκληματίες, που επιδιώκουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα, κρίσιμες λειτουργίες και υποδομές.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΡΠΟΥΖΑΣ

Founder & CEO, Principal Penetration Tester

 Logisek, www.logisek.com

 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΠΟΥΖΑΣ

Founder & CEO, Principal Penetration Tester

 Logisek, www.logisek.com

 

Παρά την πρόοδο στις τεχνολογίες κυβερνοασφάλειας, όπως τα φίλτρα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας και τα προηγμένα εργαλεία ανίχνευσης απειλών, οι επιτιθέμενοι συνεχώς προσαρμόζονται, αναπτύσσοντας νέες και σύνθετες τεχνικές που παρακάμπτουν τα μέτρα προστασίας. Οι οργανισμοί βρίσκονται σε διαρκή μάχη για τη διασφάλιση των επικοινωνιακών τους καναλιών, καθώς το κόστος μιας επιτυχημένης κυβερνοεπίθεσης μπορεί να είναι ανυπολόγιστο, επηρεάζοντας τη φήμη, την ασφάλεια και τη λειτουργικότητά του οργανισμού.

Στη εποχή του cloud και των διασυνδεδεμένων υπηρεσιών, η προστασία του email απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση. Η υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για την ανίχνευση προηγμένων απειλών σε πραγματικό χρόνο αποτελούν κρίσιμα εργαλεία στη φαρέτρα του ενός τμήματος IT. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό. Η εκπαίδευση του προσωπικού είναι ζωτικής σημασίας, καθώς οι άνθρωποι αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στις κυβερνοεπιθέσεις. 

Κατανόηση των Επιθέσεων Phishing

Οι επιθέσεις phishing συγκαταλέγονται παγκοσμίως στις πιο συνηθισμένες απειλές που σχετίζονται με το email. Στόχος αυτών των επιθέσεων είναι η εξαπάτηση των χρηστών ώστε να αποκαλύψουν ευαίσθητες πληροφορίες, διαπιστευτήρια σύνδεσης, οικονομικά δεδομένα και προσωπικά στοιχεία. Οι καμπάνιες phishing αξιοποιούν τη κοινωνική μηχανική (social engineering) και εξελιγμένες τεχνικές εξαπάτησης, καθιστώντας την ανίχνευσή τους δύσκολη.

Μια συνήθης μέθοδος εξαπάτησης είναι οι επιθέσεις με homoglyphs, όπου οπτικά παρόμοιοι χαρακτήρες χρησιμοποιούνται για να παραπλανήσουν τους χρήστες (π.χ., αντικατάσταση του γράμματος “o” με τον αριθμό “0”). Επιπλέον, οι επιτιθέμενοι συχνά εφαρμόζουν τεχνικές απόκρυψης όπως τα δυναμικά URLs που τροποποιούνται μετά την αποστολή του εκάστοτε email, παρακάμπτοντας έτσι τα misconfigured φίλτρα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας.

Τέλος, η Επιχειρησιακή Παραβίαση Email (BEC) αποτελεί τη πιο επικίνδυνη μορφή phishing. Σε αυτές τις επιθέσεις, οι επιτιθέμενοι έχοντας αποκτήσει ήδη πρόσβαση σε εταιρικούς λογαριασμούς email, προσποιούνται υψηλόβαθμα εταιρικά στελέχη ή συνεργάτες, εξαπατώντας τους εργαζομένους για να πραγματοποιήσουν μεταφορές χρημάτων, να αποκαλύψουν ευαίσθητες εταιρικές πληροφορίες, διευκολύνοντας έτσι την περαιτέρω διείσδυση των επιτιθέμενων στο εσωτερικό του οργανισμού. Πολλές φορές η απουσία κακόβουλων συνδέσμων και συνημμένων και η επιδίωξη μιας φαινομενικά αθώας συζήτησης με το «θύμα» καθιστά την ανίχνευσή αυτών των επιθέσεων ιδιαίτερα δύσκολη με τα παραδοσιακά εργαλεία ασφαλείας.

Γιατί από μόνο του το MFA δεν αποτελεί Λύση

Η Πολυπαραγοντική Επαλήθευση (MFA) θεωρείται ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα ασφαλείας. Ωστόσο, οι επιτιθέμενοι έχουν αναπτύξει τις τεχνικές και τα εργαλεία για να παρακάμπτουν τη προστασία που προσφέρει μια λύση MFA. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Evilginx, ένα open-source MitM attack εργαλείο που λειτουργεί ως reverse proxy για την υποκλοπή διαπιστευτηρίων και tokens επαλήθευσης MFA. Μέσω του Evilginx, οι επιτιθέμενοι μπορούν να καταγράψουν τα στοιχεία σύνδεσης του χρήστη σε πραγματικό χρόνο, αποκτώντας πολύ εύλογα πρόσβαση στον λογαριασμό του.

Οι επιθέσεις Man-in-the-Middle (MitM) αποτελούν μια διαδεδομένη τεχνική παράκαμψης του MFA τα τελευταία χρόνια. Σε αυτές τις επιθέσεις, οι επιτιθέμενοι υποκλέπτουν την επικοινωνία μεταξύ του χρήστη και της υπηρεσίας. Cloud email υπηρεσίες, όπως το Microsoft 365 και το Google Workspace αποτελούν συχνό στόχο αυτών των επιθέσεων, καθώς μέσω της χρήσης εργαλείων όπως το Evilginx καθίσταται εύκολη η υποκλοπή ενός session token, και η απόκτηση μόνιμης πρόσβασης. 

Σύγχρονες Επιθέσεις Watering Hole

Οι επιθέσεις τύπου Watering Hole αποτελούν εξελιγμένες και στοχευμένες στρατηγικές που εκμεταλλεύονται έμμεσα τις συνήθειες των χρηστών. Στοχεύουν ιστότοπους που οι χρήστες επισκέπτονται συχνά, παραβιάζοντάς τους και εισάγοντας κακόβουλο λογισμικό και κώδικα με σκοπό τη συλλογή διαπιστευτηρίων ή άλλων ευαίσθητων δεδομένων των επισκεπτών.

Οι επιθέσεις αυτές υποστηρίζονται από phishing emails, τα οποία περιλαμβάνουν νόμιμους συνδέσμους που οδηγούν όμως τους χρήστες σε compromised ιστότοπους.

Η αποτελεσματικότητα αυτών των επιθέσεων ενισχύεται από την προσεκτική επιλογή των στόχων και την εξειδικευμένη εκμετάλλευση των κενών ασφαλείας σε ιστότοπους με υψηλή επισκεψιμότητα. 

Προστασία των Cloud Email Υπηρεσιών

Cloud υπηρεσίες, όπως το Microsoft 365 και το Google Workspace, έχουν καταστεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας των σύγχρονων επιχειρήσεων. Προσφέρουν ευελιξία, παραγωγικότητα και συνεργασία σε πραγματικό χρόνο. Ωστόσο, η υιοθέτησή τους συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, καθώς η προστασία των δεδομένων δεν είναι αυτόματη ούτε πλήρως εξασφαλισμένη μόνο με την αγορά και τη χρήση αυτών των υπηρεσιών. Η αποτελεσματική προστασία από επιθέσεις μέσω email απαιτεί μια πολυεπίπεδη προσέγγιση:

  1. Εφαρμόστε το δόγμα “μην εμπιστεύεσαι, επαλήθευε πάντα”, με αυστηρές διαδικασίες πιστοποίησης για την προστασία δεδομένων και πρόσβασης.
  2. Χρησιμοποιήστε προηγμένες τεχνολογίες MFA, όπως hardware tokens και passwordless authentication.
  3. Εφαρμόστε DNS filtering ώστε να αποτρέψετε την πρόσβαση σε κακόβουλους ιστότοπους.
  4. Αξιοποιήστε τις δυνατότητες ATP, όπως anti-phishing, anti-spoofing και sandboxing, για την ανίχνευση και τον αποκλεισμό κακόβουλου περιεχομένου.
  5. Εφαρμόστε πολιτικές που περιορίζουν την πρόσβαση με βάση τη γεωγραφική θέση, τη συσκευή ή το επίπεδο κινδύνου.
  6. Ενεργοποιήστε προηγμένα συστήματα ασφαλείας με machine learning που εντοπίζουν ανωμαλίες, όπως ύποπτες συνδέσεις ή ασυνήθιστα μοτίβα χρήσης.
  7. Εξασφαλίστε την εμπιστευτικότητα των δεδομένων σας με end-to-end κρυπτογράφηση.
  8. Ελέγχετε περιοδικά τις συνδέσεις στους λογαριασμούς σας για τυχόν ύποπτη δραστηριότητα.
  9. Οργανώστε εκπαιδευτικά προγράμματα και προσομοιώσεις επιθέσεων phishing για να ενισχύσετε τo επίπεδο CyberAwareness του προσωπικού σας.
  10. Αναπτύξτε σαφές incidentresponse σχέδιο που περιλαμβάνει την απομόνωση λογαριασμών, την επαναφορά κωδικών πρόσβασης και την άμεση αναφορά περιστατικών παραβίασης.

Συμπέρασμα

Η εξάρτηση των οργανισμών από το email ως βασικό μέσο επικοινωνίας και συνεργασίας καθιστά αναγκαία την υιοθέτηση πολλαπλών μέτρων ασφαλείας, για τη διασφάλιση της ακεραιότητας, της εμπιστευτικότητας και της διαθεσιμότητας των εταιρικών δεδομένων. Πέραν όμως από τα τεχνικά μέτρα, είναι απαραίτητη η καλλιέργεια μιας κουλτούρας ασφάλειας στον οργανισμό. Τακτικές εκπαιδεύσεις και προσομοιώσεις επιθέσεων ενισχύουν την εγρήγορση και περιορίζουν τα ανθρώπινα λάθη, που συχνά αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα της κυβερνοάμυνας ενός οργανισμού.